Tip: “Doe meer aan gemengd zwemmen"
“Volgens mij hebben te veel mensen, zonder dat ze elkaar ooit hebben ontmoet, bij voorbaat al een negatief oordeel over ‘de andere partij’ of ‘de andere persoon’. Ze belagen elkaar wel met e-mails, maar hebben elkaar nog nooit in de ogen gekeken. Ze wantrouwen elkaars oprechtheid en gaan uit van de vooronderstelling dat er sprake moet zijn van foute beweegredenen en verborgen agenda’s, zonder dat dit gecheckt wordt. Te vaak heb ik gezien dat ambtenaren in volle oprechtheid menen dat alle ondernemers per definitie met ‘gezond’ wantrouwen tegemoet getreden moeten worden. En te vaak ook heb ik moeten ervaren dat een heleboel ondernemers geen enkel respect hebben voor ambtenaren; die zijn volgens hen per definitie bureaucratisch, niet klantgericht, en zijn er ogenschijnlijk alleen maar op uit om hun politieke bewindspersoon uit de wind te houden. En zo doen beide partijen elkaar onrecht aan.”
“Dat lijkt op het eerste gezicht niet zo erg. Ware het niet dat in het onderling verkeer daardoor vaak beslissingen genomen worden op grond van verkeerde motieven en vooroordelen. Het is mijn ervaring dat het daarom goed is om elkaar bij een gemeenschappelijk probleem of onderhandeling gewoon om de tafel te ontmoeten: daar kan iedereen in het volle zicht aan de ander uitleggen wat zijn motivatie is en de verschillende belangen verkennen.”
In dat kader leerde ik in de cursus ‘Open Onderhandelen’ die mijn vriend en raadgever Frits Philips jr. indertijd gaf, hoe belangrijk het is, om niet direct met een al dan niet onwrikbaar ‘standpunt’ te komen, maar eerst aan de andere partij uit te leggen wat je achterliggende belang is. Daarna kan je uiteindelijk over oplossingen (standpunten) spreken. Ik herinner me nog goed het voorbeeld van de twee zusters die aan het bekvechten waren over een sinaasappel: beiden wilden ze de hele sinaasappel. Na veel gezeur en frustratie besloten ze dan maar tot het zo bekende en onvermijdelijke compromis: ieder de helft. Toen bleek echter dat het belang, de reden waaróm elk die sinaasappel wilde hebben, bij beide zusters totaal verschillend lag: de ene wilde slechts de schil, als ingrediënt voor het bakken van een lekkere cake; de ander wilde het vruchtvlees, om er sap van te persen.
Betrek ook altijd de grootste belanghebbenden in het proces (Fair Process). Zo creëer je veel meer begrip en vooral draagvlak. Paradoxaal genoeg hoeft dat helemaal niet te betekenen dat iedereen het daarna inhoudelijk met alles eens is. Daarom geloof ik ook dat het heel goed is om elkaar eens in een kroeg te ontmoeten, of op een andere manier dan alleen op het werk bij een vergadering. Je leert de ander dan ook als mens kennen, en niet alleen als functionaris.
